Thursday, January 29, 2015

Advance Christmas hi enge a nih chiah le?

- Lalzarzoa, University of Hyderabad
HMCF executive committee meeting in ‘Advance Christmas Programme’ hman a rawt avangin vawiin hian Twin Cities (Hyderabad leh Secunderabad) a awm Mizo ten ‘Advance Christmas’ hlim takin kan hmang thei a ni. Vawiin a kan hun hman ‘Advance Christmas’ kan tih lai tak hi enge a nih chiah ngaihtuah ho dawn teh ang u. Kum tin Krismas a hnaih tawh chuan Mizoram chhung ah a ni emaw Mizoram pawn ah pawh awm ila a bikin thalai tamna ah chuan ‘Advance Christmas’ hun hman hi kan tihdan phung pangngai ah a ngaih theih tawh hial awm e. A hming (term) ‘Advance Christmas’ hi saptawng ni mahse kan tan chuan a mikhual tawh lova a awmzia leh nihphung pawh inhrilhfiah hran pawh kan ngai tawh lo. He hunah hian enge tih tur a enge kan tih thin chu kan thinlungah a chiang sa tawh a ni. Chuti taka kan hman lar leh kan tihdan phung pangngai ang hial a kan ngaih ‘Advance Christmas’ hi engtik lai atangin nge Mizo te hian kan hman tan a a hming hi tu phuah chhuah ni ta ang le?

‘Advance Christmas’ hi enge a nih chiah? tih hi in zawt ta ila in ngaihtuah buai miah lovin “Krismas lo thleng tur urlawkna leh chumi atana inbuatsaih lawkna” tiin emaw “Krismas a thlen hma a lo lawm lawkna” tih te in emaw kan sawi ngei ang. Kan tawng ani silova heti tak hian Mizo te hian kan hmang uarin kan sawi ri tam si a ‘Advance Christmas’ hi enge a nih chiah hriat tumin internet lam ah te han en lah hian chhanna mumal hmuh tur a van gem em lawi si. Search engine lar google ah meuh pawh a hrilhfiahna lam hawi hmuh tur a vang khawp mai, mak ve mai mai chu ‘Advance Christmas’ ti a zawn chuan a chhanna ah pawh Mizo website/weblog a lang nasa khawp mai. Heng te avang hian ‘Advance Christmas’ tih tawngkam hi Mizo saptawng thiamte chher chhuah emaw Mizo te duan chhuah a ni thei mai angem? tih hi ngaihtuah theih tak a ni.

He tawngkam ‘Advance Christmas’ tih hi sapram lamah te an hmang ve ngai em tih te ngaihtuahna ah a awm a, vanneihthlak deuhvin United Kingdom-a awm mek Mizo pakhat Cambridge University a lehkhazir lai ka be pawp hlauh a, a ni in a sawi dan chuan Krismas lawmna programme an siam thin ah ‘Advance Chrismas’ tih kher hi chu a tawngkam lamah chuan an sawi rik a hriat ngai lo thu in min chhang a ni.

U.K. tih loh khawvel hmun dang ah te ‘Advance Chrismas’ tih tawngkam hi an hmang thin em tih erawh han zawh mai tur ka hriat loh avangin chiang takin ka sawi thei lo thung. Amaherawhchu hmang thin nise internet lamah te pawh a hrilhfiahna emaw a kalphung sawina hmuh tur awm awm tak a ni a, hmuhtur mumal a awm lo viau mai. A ang teuh deuh ber chu ‘Advent Christmas’ tih hi a ni a, ‘Advent’ tih chu Latin tawng niin ‘thil lo thleng mek’ (a coming or arrival) tih na a ni mai awm e. Khawthlang rama Advent Christmas an hman thin lo chhuah chhan chu a mawl thei ang ber a sawi chuan Pathian in mihringte a hmangaih em khawvel a ah lo kal in mihringte hnenah a rawn cheng a, chu avang chuan hlim tak a lawm hi kan tih tur a ni tih rilru pu in an hmang thin a ni. Advent Christmas hi kumtin Krismas ni a thlen hma Pathianni vawi 4-n atanga hman tan niin urlawk zan(24 Dec) ah tawp thin a ni. An hun hman dan leh lawmdan kalphung hi Good Friday leh Easter Sunday dawn a khawtlang lama ringtuten ‘Lent’ an hman thin ang deuh hian Lal Isua tan a chawnghei leh Krismas lo thleng tur a atan a in serh hranna lam hawi a ni.

Mizo te’n a ‘Advance Chrismas’ kan tih ah erawh hi chuan chutianga hun hman emaw Krismas thleng daiha tur programme inchhunzawm chho zat- chumi ni ah chuan chu chu tih tur ani a, a tuk ah chumi lam hawi a programme hman chhunzawm tur tih ang chi emaw inkaihhruaina engmah kan siam ngai chuang leh lawi bawk si lova. Nguntaka ngaihtuah in ‘Advance Chrismas’ tih tawngkam a kan sawi thin hi kan tawng ni lo mahse kan hman dan leh a kalphung hi a Mizo ta riau in a hriat theih! A tawngkam a kan sawi anga programme siam leh hun hmang hi khawvel hmun danga Kristiante pawh an tam lo viau mai thei a ni.

A grammar zawng a chhutin a dik nge dik lo tih lam chu kan zawhna ni lo se, ngaihtuahna ti zauvah ‘Advance Chrismas’ tih loh pawh hian hming dangin ‘Pre-Christmas Celebration’ tih te, ‘Pre-Christmas Meeting’, etc. tih te pawh an hmang thin bawk. Kei ni tan chuan ‘Advance Chrismas’ chu nikhat emaw zankhat atana Krismas lo urlawk na atana programme kan siam hi a ni mai tiin a tawi zawngin kan sawi thei awm e. ‘Advance Chrismas’ tih chuan keini Mizo te thinlung ah hian inhrilhfiah leh chuan pawh angai tawh chuang lova enge a nih hi a chiangsa em em tawh a ni! Chuvangin ‘Advance Chrismas’ tih hi kan tawng em chu ni lo mahse Mizo Kristian te “concept/conceptual term”a ni ve mai ti ila a pawmawm thei khawp ang. Nang enge i ngaihdan ni ve le?

(He thuziak hi HMCF Chanchinbu GILEAD 22 Nov 2009 a chhuah atana ka ziak a ni ve e! tin, ka blog pakhat zawkah kum 2009 khan post tawh a mahse engemaw remchan zawkna avangin hemi blog ah hian ka suan chhuak tlaikhawhnu leh a ni e. -  Lalzarzoa)

 

1 comment:

HRINGNUN ZIRLAI: HMEICHHE PAKHAT SA SEMCHHUAHNA HMUNA THAWK CHU

Ni khat chu hmeichhe pakhat sa semchhuahna hmuna thawk hi, a hna thawh tur a thawh zawh hnu chuan sa dahthatna/dahvawhna pindanah chuan va e...