Thursday, January 29, 2015

Chhingkhual Thalengheri

Hla phuah thiam Pu Laltanpuia, Sialsuk.
 "Aw Sialkhawpui ka pianna hmun ka seilenna tlang liai luai" tih phuahtu Pu Laltanpuia (thenkhat ten Sialsuk Laltanpuia ti a an hriat lar) hla phuah te zing a mi "Chhingkhual Thalengheri" tih hla tobul hi i han bel chiang dawn teh ang. He hla hi 1963 September thla khan Pu Laltanpuia hian a phuah a, chumi kum 1963 chuan Sialsuk High School Zirtirtu Pu S.Thangmawia (Nausel khua) hnenah a nau nula Biakhluni lehkha zirin (Class IX) a rawn awm a, nula fel leh thenrual kawm thiam tak a ni awm e. Sialsuk tlangval ho pawn fel an tiin an sawi lar chho viau a, Pu Laltanpuia pawh hian a khawilo kal pah velin Biakhluni chu a hmu ve fo thin a ni.

Sialsuk a mikhual nula lehkhazir a rawn awm mek Biakhluni chu tlangval thenkhat ten Pu Tanpuia hnenah hla a phuah turin an ti thin a, tichuan he hla "Chhingkhual Thalengheri" tih hi a lo phuah chhuak ta a ni. He hla hi tlangval hovin an sa lar chhova a phuahtu Pu Tana phuah dan lo ang deuh "Thalengleri" tia lo sa tawk te an awm tak hial ah chuan a phuahchhan Biakhluni beng pawh a lo thleng ve ta hial a. A ni nu leh pa pawh kohhran mi tak annih ve karah khual a 'Thalengleri" ti a hriat hlawh a ni mai tur chu a nu leh pa beng thleng se an lo duh lo ngawt ang tih a sawi ve zauh a ni awm e. Chu chu Pu Tana'n a lo hre ve leh si a, "Thalengleri" tiin phuah tak tak lo mahse  Pu Tanpuia chuan "Chuti anih si chuan ka hla hi ka kokir leh mai aniang chu" tiin "Awmhar Champion lunglen zai a kir leh ta, Chhingkhual lungduh chawi a rem lo, Lenkhua kan tlai lung a rual lo, Awi leh na'ng Kungliani khiawngawi hnu" tih hi a phuah chhuak leh a ni. Heta Kungliani a tih hi a hlaphuah tam tak a a sawi thin Sialsuk nula Pi Kungliani pasal nei tawh chu mikhual nula in a hla phuah a lawm lem loh avang chuan kohkir leh mai a duh thu hla hmangin a rawn sawi chhuak leh a ni. Chu hla tha tak chu a hei hi a ni:-
CHHINGKHUAL THALENGHERI
Phuahtu: Laltanpuia (1915-1997), Sialsuk.

Awmhar saisen nau ang tah ka bang dawn lo,
Chungkhua a lo hnim vanzawlah;
Tahlai min hnem zo an awm lo,
Ka tan khawtlangpui zaleng an chuai.

Aw,Lunglen a thar nang vangin,
Ka tan tahna mai i lo ni;
Pialleiah inthen mah ila,
Min rawn zawng chhuak leh la Parte,Van pialralah.


Turni khian kalkham a hmel duh a tawng ngai lo,
Kei zawng ka lawmna reng a'n maw;
Thaikawi thiam dawi ang dawm mah la,
Tuanrel kal Parte i kham leh thin.

Hun tlemte a kumtluang nghilh loh par min ban,
Piallei a zau kar lam a hla;
Rauthla sumtual chung vankhua ngei,
I tiam ang then lova kan len nan.

Engtin ngai ve tak ang maw zaleng zawng hian,
Hleiten i dang chuang thinlaiah;
Dawn ti tam thinlai ti riang te,
Ngaihnobei chhingkhual thalengheri.

Fur khawthiang leh thal khaw romei zam karah,
Lawmlai di thenten an tiam hnu;
Nghilh loh nan Parte i tiam ang,
Chung vanrial khawla a rum leh hi.

Dam takin aw,tlangzapui chu liam ta la,
Zunleng rauthla kan awih changin;
Awmhar tah zai tin rem runah,
I sakhmel Parte a chul dawn lo.

Hmel hriat loh kar hla chun chawi i lo ni e,
Tunah erawh Sialkhaw zau ah;
A chhing zo reng an awm nem maw,
Awmhar rairah ka thinlai hnemtu.

He hla hi tunlai a Mizo zaithiam te hian an sa lar lem lo a, amah Pu Laltanpuia hriatrengna lungpun Sialsuk Community Hall a Dt.7.12.2012 a neih a nih khan H.Vanlalhlana'n thiam tak in a sa a, chumi chu video clip tawi te ka lo la hman a hnuai a mi hi a ni e. Mizo lengzem hla thluk nem chi ah chuan ngaihthlak a nuamin a lunglen thlak a, a hla thu hman te pawh hian awmze ril tak a nei vek mai a ni.

Source: Lalzuiliana, Sialkhawpui leh Awmhar Champion Laltanpuia,  December 2012, Published by Lalhunsangi, Printed by L.V Art, Chanmari, Aizawl. pp.83-86


A hla pum a ngaihthla duh tan hemi link ah hian click mai tur a ni e: H. Vanlalhlana - Chhingkhual Thalengheri (Full song)

8 comments:

HRINGNUN ZIRLAI: HMEICHHE PAKHAT SA SEMCHHUAHNA HMUNA THAWK CHU

Ni khat chu hmeichhe pakhat sa semchhuahna hmuna thawk hi, a hna thawh tur a thawh zawh hnu chuan sa dahthatna/dahvawhna pindanah chuan va e...