Thursday, January 29, 2015

I zun leng ngaih kei zawng parte a ral thei lo.... (Aw Sialkhawpui)

Thu leh hla lam thiam hawt lo leh insit tak chungin Pu Laltanpuia hlaphuah “I am dun ang” tih hla thenkhat ten a 'Aw Sialkhawpui' tia an hriat lar zawk hi bihchiang ve mauh teh ang. Chumi hma in a phuahtupa chanchin sawi hmasa lawk ila: He hla phuahtu Laltanpuia(L) hi kum 1914 ah Sialsuk ah piangin hla engemaw zat a phuah a, a hlaphuah dang pakhat “Kan ram hi kan ram a ni” tih phei chu Mizo hnamin zalenna a sual lai vel a lar tanin a hnuthlengin Mizo National Front Party te inthlan hlapui a ni thin a ni. Pu Tanpuia pianphung hi ngo lam leh pa te lo tak a ni a, tlangval lai a mi lungleng hlaphuah thiam ni tawh in nupui fanau te neiin a tu leh fate nen Sialsuk ah a seilian a ni. A pianpui unau te zinga mi hriat lar te chu hlaphuah thiam Pi Romani(L) leh Pu James Dokhuma (Padma Shree)(L) te hi an ni.


Pic. Pu Tanpuia'n "Aw Sialkhawpui ka pianna hmun a tih chu"
Putar kum 83 mi a ni tawh a Dt.8 April 1997 khan a fanu pasal nei tawh Pi Chuhthangi te In a leng tur leh Sialsuk Gov't. Middle School-I a MUP Day lawmna hun hmang tur anga in sawiin an in a chhuahsan a, chumi tlai lamah ah chuan a chenpui a fapa Pu Laltina fate chuan “A pu chu a lo haw har tawh hle mai a” tiin a rawn haw hun tur nghakhlel takin an lo thlir a. Zanriah ei hun ah pawh an pu chu a lo haw ta mai silova a lenna, an ni Pi Chuhthangi te in ah chaw a ei nghal mai tur ah ngaiin zanriah an ei san ta a. Zan a rei ta deuh a a leng chu a rawn haw tak mai loh avangin a chanchin an va ngaichang a, a lenna atang in a haw tawh an lo ti bawk si, tumah rengin a awmna chin an hre ta hauh lo mai. An thenawm khawveng leh chhungkhat laina ho in punin an zawng ta a, an In awmna Chaihte tlang pang letliam a A.H & Vety Deparment Quarter hlui rauhsan tawh batthlar ah chuan Zoram ro hlu hlaphuah thiam mai pawh ni lo, Mizo kaihnem thluk ngei a, Mizo irawm chhuak lengzem hla phuahtu hmasaber a chhal ngam  Pu Laltanpuia taksa chu hmuh a ni a, mahse bawihsawm tu pawh nei lovin chu putar hlaphuah thiam chuan khawvel a lo chhuahsan hman tawh a ni!

A thih dan hi a khawngaih thlakin a lainatawm hle a, a thihchhan han puh mai tur a vang a, vengsir mi kal pawh loh hmun a thi a nih avangin khawtlang mipui te rindan chuan a leng haw lam hian an In panin Chaihte tlang pang ah hian a lawn chho a, a hah lutuk chu a taksa lo chak vak tawh bawk si lo nen lungphu chawlin a thi ta mai ni a rin a ni.

Pic. Sialsuk Br.YMA in chawimawina thuziak an pek

Pu Laltanpuia hlaphuah ‘I am dun ang’ tih hi “Aw Sialkhawpui” tih te pawn hriat lar a hlawh viau a ni. He hla chang hmasaber ah hian a pianna khua Sialsuk chu “Aw Sialkhawpui ka pianna hmun, ka seilenna tlang liai luai” ti a bul tan in chu khua a tlangval tam tak awm zing ah chuan he hlaphuah tu hian tluk loh neiin a in hria a, a han in ngaihtuah vang vang thin pawhin a chan tawk a lungawi pui thei ngang lo aniang “Turnipui lenkawl engruai hnuai ah hian ka hawi vel a, zaleng an tam ka cho rual si loh sumtual an, chantawk hmel di ka vai lung reng a awi thei lo” ti hial reng a ni.

Pic. Pu Tanpuia(L) chenna In, Sialsuk

A hla chang hnih na ah hian chu tlangval lung reng awi thei lo chuan a rilru a a vei em em a lung ti leng tu ni bawk chu a rawn sawi chhuak ta phawng mai. Chu a lunglenna chu sawi fiah thiam a har a ti a, mahse a lung len a bang chuang silo, a duhthusam ah chuan a vei em em chuan a mah rawn duh ve se a lungawi em em dawn si a, a tihngaihna hre lo chuan chunglam a hawi a vanah thla a lo de a, thla a bial chuan rei lo te a ral leh mai thin a ni si a, mahse a he nu a duhna hi chuan ral ni reng a nei thei lo. “Sawichiam a awl hril thiam a har, len zawng a leng thlawt e, ka lam sul ang lo hawi la nau ang tah ka bang nang e, chhawrthlapui zawng a ral thei chung lehlam sangah, I zun leng ngaih kei zawng parte a ral thei lo.”

Pic. Awmhar Champion hovin a ralna an pek

Sialkhawpui val chu a beidawng ta deuh a niang e, tih vak ngaihna awm silo beidawng takin a tan a beidawnna leh tahna thlen tu ni turin chu nula chu a lo seilian niin a hria a, Pathian zara dam reng tur a duhsakna hlan mai bak tih thei dang neiin a in hre ta lo a ni. Chu nu lakah chuan beiseina nei ngam lo mahse pasal nei mai tur chuan a phal chuang bawk silo, mi In a pasal nei a a awm bo daih ai chuan tlangval dangte pawn lo rimin mahse pawi a ti tawh lo, chang pha lo mahse la nula reng turin a duh a ni. “Senlai nau ang tah nan chunnu'n nemten a chawi lian che, kumtluang tui ang dam reng la biak lai chung Pathian zarah, chimlei run dai awmhar mi chun i chan ai chuan, dawn tam val leng karah nui rih la biangnote.”

Pic. Pu Tanpuia(L) te In kawngka lu chunga in tar

A tawp a tawp ah zawng a thinlung luahtu nula chuan pasal nei a ta nge nge aniang duhthusam bak chan reng a nei ta lo. A ui lutuk chuan lo kir leh turin a duh a, zan a thla eng hnuai a tuma dip dal lova damchhung hun hman ral pui turin a la beisei ta cheu a nih chu. Sialkhawpui tlangval hian a phu loh nula hi a vei nghet hle zawng a lo nih hi! “Chhawrthlapui leh siar hmingthang chawngmawipui eng hnuai ah, zantiang laikhum zal lo ten lam ang hian lo her chhuak la, damchhung tawite tawnmang chang tur hi han dawn la, kan lenlai en chim loh parte i am dun ang.”

A hla ngaithla duh tan heng ah te hian a awm e: Mp3 , Video

No comments:

Post a Comment

HRINGNUN ZIRLAI: HMEICHHE PAKHAT SA SEMCHHUAHNA HMUNA THAWK CHU

Ni khat chu hmeichhe pakhat sa semchhuahna hmuna thawk hi, a hna thawh tur a thawh zawh hnu chuan sa dahthatna/dahvawhna pindanah chuan va e...