Thursday, January 29, 2015

Krismas zunzam leh kan nun

Pic-Tlangsam par 
(Tlangsam a par chuan Krismas a hnai ta kan ti thin)
Mizo ten Favang awllen lai kan tih September thla a ral a, Khuangchawi thla (October) chawhnu lam aral dawn meuh chuan kan rilru ah hian enge maw zun hian min phuar tan a, rilru in a pianna lam min vei tan tir thin. Sahmulphah thla (November) kan chuangkai a boruak a lo vawt tan nen thla chanve a lo nih tawh chuan kan hlasak leh ngaihthlak duhzawng pawh “Kum Sul liamhnu kan nun ngaihlai tho leh thin”  tih anih loh pawn tunlai mi te chuan “O Holy Night”  tih te hian awmzia a nei ruih tawh zel a ni. He hunpui lo thleng tur hian kan nun a nghawng a- Pitar Putar, Nu leh Pa, Nula Tlangval, Tleirawl/Rawlthar leh Naupang chenin kan nghakhlel thin. Suangtuahna leh ngaihtuahna pawhin atam zawkin a taka kan la hmuh loh leh kal ngai  miah lohna ram Bethlehem tlangpui chu min ngaihtir a, chu hmun chuan kan lung a len thin a nih hi!

Mizo Kristian te tan hian Krismas hi Kristiante ni pawimawh dang- Good Friday leh Easter Sunday ai mah hian ngaihpawimawh leh nghahhlelh a hlawh zawk ti ila kan sawi sual em bik lo mai thei a ni. Ram chhung  a awm te mai bakah Mizoram pawn lamah hlei hlei hian he Krismas lo thleng tur hi Mizofate nunah hian awmzia a nei nasa em aw tih pawh ngaihtuah theih tak a ni. Phairam emaw khawi hmunah pawh Mizo leh Mizo inhmuh tawh chuan kan inbiakna ah pawh “Krismas ah haw i tum em?”, “Khawnge Krismas i hman dawn?”, “Krismas ah in chawl dawn em?”  tih te hi kan zawhna leh chhanna dawn tam ber pawl a ni thin a ni. Mizoram chhung ah pawh a dang chuang love, mitin rilru ah engemaw ti talin Krismas hian zunzam a nei thin. Khawpui lamah Krismas lo thleng tur avang hian Bazar hmun te kal pawh harsa khawpin a tawt a, sumdawng ten hralh tam loh hlauin an hman hlela, mipui lam lahin lei loh hlauin kan buai bawk.  Thingtlang leh tlema hmun kil deuh zawk ah pawh a dang chuang lo ramhnuai leh khampang vel a nihawi par eng chiai te, kawngsir a tlangsam par te chen hian Krismas zun an keng tel thin.  Mahni khua atanga khawpui lama dawrpui kai turin Bus leh Sumo ticket indaih loh hial khawp a awm hun chu Krismas hunlai hi a ni  thin. Thenawm a tape recorder nei tha deuh ten  Siampuii  Sailo zai an tih rik vau vau losul feh haw paha hriat chang te hian ngaih hi a tha  veng veng tawh  mai thin a ni. Kan nghahlelh dan leh hmuah dan chu engpawh lo nita se chanchintha kan dawn hnu hian Krismas hun ang em em a Zofate thinlug hmun khat a min chen tir thei tu a tam lo ngawt ang le?
Engvang nge maw ni heti tak hian mitin thinglungah awmzia a neih ni le? Achhanna ah chuan eng thildang nilovin he hun lo awmtirtu leh a neitu ber Lal Isua a lo pian khan mitin huap anih tlat vang a ni. Khawvel mihring te zingah hman atanga tunlai hun thleng hian mihausa leh mirethei kan cheng za a, kan dinhmun a in chen loh avangin mirethei zawk ten mihausa te kan awt a, mihausa tam takin mirethei te an hnuai chhiah bawk thin a ni. Chutiang dinhmun in ang lo taka cheng mihringte zingah chuan a hnuai zawk a tang mirethei te pawn an ta neih theih turin Pathian fapa chuan hmun ropui leh hmun nuam zawk pawh thlang lovin hmun tlawm leh hmun reh ah he khawvel chhandam tur hian a piang ta zawk a ni.

Lal lo piang Lal Isua hi a pianna hmun a tlawm em vang in mirethei te tan chauhva lo piang bik a ni chuang lo. A pian hnu lawk a amah chibai buk tute kha mihausa leh mi thiltithei zinga mi Khawchhak mifingte leh hnahnuai hnung zawk thawk berampute an ni. Hei hian Lal Isua hi mi hausa leh mi rethei te tan pawh a huapzo zia leh mitin tan a lo piang a nih zia min ngaihtuah tir thei a ni. Khawvel chhandam tura lo piang si dinhmun tlawm leh hreawm zawk a bul a rawn tanna hian kan tan entawn tur leh zir tur tha tak a rawn siam ani.

Tunlai hun atang pawh in thlir ta ila Lal Isua hian a pian tirh atang hian hmun ropui leh hmun sang zawk rawn thlang ta se Mizo Kristian te hian kan changpha ve ngut angem le? Khawvel pum chu sawi loh India ram ah pawh state kilkhawr ber pawl ah kan awm a, chutah kan retheih em avangin sawrkar laipuiin special category state ah min dah in central sawrkar sum hmangin kan nung ve tawk tawk a ni si a. Amaherawh chu mi hausa leh mi thiltithei zawk te tan chauhva lo piang anih tlat loh avang hian, mi ngaih pawh a hnam tlem leh hriat lar pawh hlawh zo lo Mizo Kristiante hian inti ta tu takin "Aw Bethlehem ka ngai a che, Berampute ram tuanna Serafim ten zai an vawrna chu Ka Lal pianna i lo ni"  tiin thlasik rim a nam tirh atanga Krismas a lo thlen thleng in Lal Isua pianna hian kan lung a len thin a nih hi. Chhangban leh kurtai mai bakah a neinung deuh fate tan barbecue an tih ang chi thlenga thlasik khawvawt hnuai ah pawh hlim taka kumpui sul min thlah liamtir thin tu chu he ‘Kri-si-Masi’ ngei hi a lo ni e.

"Aw a va mawi em! he ni lawmawm hun tawi te hi, kan vannei em em lawmna ni kan tawng leh ta, lungrual takin hlimzai i vawr ang u, i lungngaihna chu puan ang hlip rawh" tiin hla Pu Rokunga'n a lo phuah ngaihthlak chang te thlasik khawvawt pawh hmachhawn a huphurhawm lo zo vek thin. Kar hla a leng rual duh tak te u "Masi" hman nuam vek u le!
Christmas Ruai

(He thuziak hi Hyderabad Mizo Christian Fellowship chanchinbu GILEAD ah Nov 2009 khan tih chhuah a ni tawh) 

No comments:

Post a Comment

HRINGNUN ZIRLAI: HMEICHHE PAKHAT SA SEMCHHUAHNA HMUNA THAWK CHU

Ni khat chu hmeichhe pakhat sa semchhuahna hmuna thawk hi, a hna thawh tur a thawh zawh hnu chuan sa dahthatna/dahvawhna pindanah chuan va e...